Co to jest awitaminoza?

Witaminy to grupa drobnocząsteczkowych, chemicznych związków organicznych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. Witaminy są związkami egzogennymi tzn., że organizm nie jest w stanie sam ich syntetyzować lub syntetyzuje niewystarczająco, dlatego muszą być dostarczane w odpowiednich ilościach wraz z pożywieniem.

Długotrwały, znaczny niedobór lub brak danej witaminy lub witamin to awitaminoza. Całkowita awitaminoza, czyli niedobór wszystkich witamin w krajach rozwiniętych zdarza się niezwykle rzadko. Częściej niż z awitaminozą mamy do czynienia z hipowitaminozą (niedostateczna podaż witamin). Należy podkreślić, że stan, w którym w organizmie znajduje się nadmiar witamin – hiperwitaminoza, również jest szkodliwy dla organizmu.

Co może być przyczyną awitaminozy?

Niedobór lub brak witamin może mieć wiele przyczyn. Awitaminoza pierwotna to wynik zmniejszonej podaży określonej witaminy. O awitaminozie wtórnej mówi wówczas, gdy podaż witamin jest prawidłowa, ale np. w wyniku chorób czy niezdrowego stylu życia, dochodzi do utraty lub niewłaściwego przyswajania witamin. Za przyczyny awitaminozy może być odpowiedzialna nieprawidłowa, mało zróżnicowana dieta i spożywanie wysoko przetworzonej żywności, choroby żołądka, jelit, zaburzenia wchłaniania, używki oraz stosowanie niektórych leków to główne przyczyny niedoboru witamin. Awitaminoza często dotyka osób w starszym wieku (witamina K), kobiet w ciąży (kwas foliowy) oraz osób, które unikają spożywania produktów odzwierzęcych (B12). W naszej szerokości geograficznej często dochodzi do niedoborów witaminy D, której synteza zachodzi w skórze pod wpływem promieni słonecznych.

Awitaminoza – jakie daje objawy?

Głęboki niedobór witamin zwykle dotyczy jednej z nich. Brak witaminy A może powodować utratę przejrzystości gałki ocznej i zaburzenia widzenia po zmroku tzw. “kurza ślepota”. Poważny niedobór witaminy C zaburza wchłanianie żelaza, objawia się nadmiernym rogowaceniem naskórka i suchością spojówek, krwawieniem dziąseł i wypadaniem zębów, trudnością w gojeniu się ran. Brak witaminy D u dzieci prowadzi do krzywicy, a u dorosłych przyczynia się do rozmiękczania kości oraz osteoporozy. Również spadek odporności związany jest z niedoborem tejże witaminy. Znaczący niedobór witamin z grupy B skutkuje zaburzeniami neurologicznymi. Brak B1 może powodować zaburzenia czucia i popędu płciowego, B2 – wypadanie włosów, opryszczkę, kłopoty ze wzrokiem, B3 - prowadzić do pelagry, B12 – anemii megaloblastycznej. Awitaminoza witaminy E objawia się poprzez choroby w tym nowotworowe, niedokrwistość, osłabienie mięśni, spadek koncentracji.

Jak walczyć z awitaminozą?

Jeżeli zauważyłeś opisane objawy u siebie i podejrzewasz hiperwitaminozę lub awitaminozę, to w pierwszej kolejności udaj się do lekarza, który zleci badania laboratoryjne pozwalające określić stężenie witamin we krwi. Znalezienie przyczyny to pierwszy krok do walki z niedoborem witamin. Skuteczna może okazać się pomoc dietetyka w ułożeniu zrównoważonej diety. Zastosowanie suplementów z witaminami to dobry sposób na uzupełnienie braków (jeśli jest taka konieczność), ale tylko, gdy suplementację zleci lekarz i pod jego kontrolą.

Pamiętaj! Twoje zdrowie w głównej mierze zależy od Ciebie. Zdrowy styl życia - aktywność ruchowa i zbilansowana dieta w zgodzie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia, w której nie może zabraknąć świeżych warzyw i owoców to najlepszy sposób na dobre samopoczucie i zdrowie każdego dnia.

W innym artykule dowiesz się, jakie badania na niedobory witamin wykonać.