Co to jest melatonina? Jak działa i kiedy należy ją brać?

Sen jest naturalną, fizjologiczną potrzebą człowieka. Podczas snu organizm wypoczywa, regeneruje się i przygotowuje do pracy następnego dnia. Zdrowy sen to gwarancja dobrego samopoczucia i kondycji psychofizycznej organizmu. Jak to jest, gdy śpimy za mało w stosunku do potrzeb organizmu, kiedy sen przychodzi z trudem i dochodzi do częstych wybudzeń w nocy, przekonał się niejeden z nas. Szacuje się, że problemy ze snem dotykają 30-50 % dorosłych, a problem nasila się wraz z wiekiem, na co wpływ ma zmniejszona synteza melatoniny.

Co to jest melatonina?

Melatonina jest hormonem produkowanym głównie przez szyszynkę, małych rozmiarów gruczoł zlokalizowany w środkowej części mózgu. Niewielkie jej ilości syntetyzowane są w siatkówce oka i przewodzie pokarmowym. Nie bez powodu melatonina nazywana jest hormonem snu. To ona odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie biologicznego zegara człowieka, czyli regulowanie dobowego cyklu snu i czuwania. To, że organizm wie, kiedy powinien iść spać a kiedy wstać zależy od stężenia melatoniny we krwi. Wydzielanie melatoniny jest ściśle powiązane z ilością promieni świetlnych, które docierają do fotoreceptorów siatkówki oka, stąd poziom melatoniny we krwi jest zależny od pory dnia. Uwalnianie melatoniny następuje po zmierzchu, przy czym największe jej stężenie obserwuje się między 24 a 4 godziną rano, a kiedy się rozwidnia - maleje i następuje wybudzenie organizmu.

Jak działa melatonina? Chociaż melatoninę kojarzymy głównie z odpowiedzialnością za regulowanie cyklu snu i czuwania to warto pamiętać, że ma ona działanie wielokierunkowe. Sprzyja pracy układu pokarmowego, korzystnie wpływa na układ immunologiczny i należy do silnych antyoksydantów chroniących organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. 

Skąd się bierze niedobór melatoniny?

Wydzielanie melatoniny następuje u niemowląt około 6-9 tygodnia życia. Z wiekiem produkcja melatoniny słabnie. Osoby po 45 roku życia mogą już odczuwać skutki niedoboru. To, że wraz z wiekiem synteza melatoniny maleje związane jest z procesem wapnienia szyszynki. Niedobór melatoniny może dotyczyć osób niewidomych, zmagających się z depresją i chorobami o podłożu psychicznym. Do zaburzeń syntezy tego hormonu przyczyniają się: praca w systemie zmianowym, podróżowanie ze zmianami stref czasowych, menopauza.

Kiedy brać melatoninę?

Suplementowanie melatoniny może okazać się koniecznością w przypadku jej niedoborów związanych z różnymi czynnikami. Oczywiście najlepszą receptą na zdrowy sen jest higiena snu - unikanie stresu, przestrzeganie pory snu, wygodne łóżko, wietrzenie sypialni przed snem, unikanie ciężkostrawnych potraw i pobudzających napojów oraz emitujących niebieskie światło monitorów. Kiedy brać melatoninę? O wdrożeniu suplementacji powinien zawsze decydować lekarz po ocenie zdrowia pacjenta. Należy pamiętać, że nie każdy może przyjmować suplementy z melatoniną. Niewskazana jest dla kobiet w ciąży i matek karmiących, osobom z chorobami wątroby i nadużywającym alkoholu. Przyjmując melatoninę nie można prowadzić pojazdów mechanicznych. Melatonina może wchodzić w interakcję z niektórymi lekami.

W celu poprawy jakości snu należy przyjmować melatoninę o odpowiednich porach - 1-2 godziny przed udaniem się na nocny odpoczynek. 

Zdrowy sen to dobre samopoczucie i prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu o czym nie należy zapominać!